Voed uw gewrichten

Gezonde gewrichten zorgen elke dag voor de beweging en beweeglijkheid van uw lichaam. Er zijn heel wat factoren die kunnen zorgen voor slijtage aan de gewrichten. Soms kan dit leiden tot onomkeerbare schade. Gewrichtsproblemen zijn echter niet onvermijdelijk. Het ontstaan en de gevolgen kunnen worden beperkt door de juiste micronutriënten toe te dienen en een paar regels voor een gezonde levensstijl te volgen.

Gewricht, kraakbeen en gewrichtskapsel

Het gewricht bestaat uit:

• 2 botuiteinden
• pezen, ook wel ligamenten genaamd,
• het gewrichtskapsel.

Zonder deze samenhang van organische weefsels zouden we geen vloeiende bewegingen kunnen maken, aangezien de botten in rechtstreeks contact met elkaar zouden staan.

1/ Het gewrichtskapsel geeft stabiliteit aan het gewricht en beschermt het kraakbeen. De binnenkant is bedekt met een membraan dat het synoviaal membraan wordt genoemd omdat het de gelijknamige vloeistof produceert. Dankzij deze viskeuze vloeistof glijden de botten moeiteloos en heeft het gewricht een sterk dempend vermogen.

2/ Kraakbeen wordt gekenmerkt door een soepele maar stevige structuur die uit verschillende bestanddelen bestaat:

• water, voor 70 tot 80%
• collageenvezels voor sterkte en stevigheid,
• hyaluronzuur voor elasticiteit,
• proteoglycanen (glucosamine en chondroïtine) die we kunnen vergelijken met waterreservoirs voor schokabsorptie. 

De vernieuwing van het kraakbeen is mogelijk dankzij chondrocyten, cellen die gespecialiseerd zijn in de aanmaak van collageen en chondroïtine. Aangezien er geen bloedvaten zijn, wordt het kraakbeen "gevoed" en gesmeerd door gewrichtsvloeistof.

Artrose: de meest voorkomende aandoening

Van de meest voorkomende gewrichtsaandoeningen is artrose de bekendste: het gaat om een verandering of zelfs een afbraak van het kraakbeen, waardoor het gewricht niet meer soepel kan bewegen. Het gaat gepaard met een verminderde mobiliteit en pijn.
Ook andere gewrichtsaandoeningen kunnen voorkomen, zoals ontstekingsreuma: artritis, spondyloartritis, enz.

Wat is de oorzaak van artrose?
Er zijn vele oorzaken van artrose: een opeenhoping van microtrauma's, lichamelijke overbelasting, overgewicht, genetische aanleg, voeding, enz.

Op welke leeftijd kan men last krijgen van artrose?
Op elke leeftijd, en zelfs bij topsporters! Slechts 3% van de bevolking onder de 45 jaar wordt getroffen, 65% na de leeftijd van 65 jaar en 80% boven de leeftijd van 80 jaar.

Zorg voor uw gewrichten

Eet gezond
Zet op het menu bij voorkeur groente en fruit die rijk zijn aan basische mineralen. Een teveel aan zuren als gevolg van de overmatige consumptie van vlees, geraffineerde suikers, zout e.d. tast de weefsels aan en kan een ‘plundering’ van de ontzurende mineralen veroorzaken die essentieel zijn voor de gezondheid van de botten en gewrichten. Gevoelige gewrichten kunnen hierop duiden.

Polyfenolen en andere moleculen met antioxidante eigenschappen, tegen de oxidatieve stress die verantwoordelijk is voor weefselveroudering: specerijen geven meer kleur aan uw gerechten (alle specerijen zijn goed tegen oxidatieve stress!)

Omega 3-vetzuren van kleine wilde vissen en koolzaad- en walnotenolie. Deze omega 3-vetzuren staan bekend om hun ontstekingsremmende vermogen en om hun bijdrage aan het behoud van soepele gewrichten.

Veel drinken (water, groene thee, kruidenthee), want kraakbeen bestaat voor 75% uit water - vergeet het niet!

Gematigde kooktemperaturen: bij hoge temperaturen worden geglyceerde eiwitten gevormd, stoffen die een toename van ontstekingsmoleculen teweegbrengen die zeer agressief zijn voor de gewrichten. Gebakken, gegrilde of geroosterde levensmiddelen bevatten deze stoffen, dus moeten in beperkte mate worden genuttigd.

Voed uw gewrichten
Bepaalde stoffen die in supplementvorm worden ingenomen, hebben een zogenaamd chondroprotectief effect, aangezien zij voedingsstoffen leveren die de synthese van kraakbeenverbindingen bevorderen, de afbraak ervan afremmen en soms zelfs de pijn verminderen. Hoewel deze stoffen artrose niet genezen, kunnen ze de progressie van de ziekte vertragen. Onder de bekendste chondroprotectoren:

• Glucosamine wordt van nature in ons lichaam aangemaakt door chondrocyten. Wanneer het in het kraakbeen wordt opgenomen, vertraagt het de afbraak ervan en stimuleert het de aanmaak van matrix. Glucosaminesulfaat lijkt de smerende werking van de synoviale vloeistof te verbeteren en gewrichtsklachten te verminderen.
• Net als glucosamine wordt chondroïtine door het lichaam aangemaakt en heeft het ook een effect op pijn en ontsteking. Het effect van chondroïtinesulfaat is, net als dat van glucosaminesulfaat, niet onmiddellijk merkbaar, maar treedt in het algemeen pas op na 3 maanden suppletie.
• Hyaluronzuur, dat van nature aanwezig is in het gewricht, is een bestanddeel van de gewrichtsvloeistof, het verbetert de viscositeit ervan en daardoor de smering van het gewricht.
• De aanvoer van collageen stimuleert de regeneratie van het kraakbeen door de synthese van de bestanddelen te verhogen, en vermindert gewrichtspijn.
• MSM, (methyl-sulfonyl-methaan), dat van nature aanwezig is in veel voedingsmiddelen (melk, zeevruchten, chocolade, koffie), is een bron van zwavel. Zwavel is in hoge concentraties in de gewrichten aanwezig en wordt gebruikt bij de synthese van kraakbeenbestanddelen. MSM wordt daarom al lang gebruikt voor de behandeling van gewrichtspijn.
• Silicium: Hoewel het een van de belangrijkste mineralen in het menselijk lichaam is, wordt het vooral aangetroffen in het bindweefsel (huid, kraakbeen, botten). Het is met name betrokken bij de synthese van collageen in het kraakbeen.
• Vitamine C: Zonder vitamine C kan ons lichaam geen collageen in onze gewrichten aanmaken. Vitamine C, een krachtige antioxidant, vangt vrije radicalen op en beschermt zo de chondrocyten tegen oxidatieve stress die ontstaat als reactie op ontstekingen.
• Sommige chondroprotectoren (glucosamine, chondroïtine, enz.) zijn afkomstig van karkassen van kippen, runderen of varkens, van kraakbeen van haaien, van schaaldieren, enz. Let op de herkomst van deze grondstoffen!
  Geef de voorkeur aan ingrediënten van mariene oorsprong, afkomstig van bijproducten van de visvangst (resten van vissenhuid en -graten) of van plantaardige oorsprong (bijvoorbeeld verkregen door fermentatie).

Kies de juiste planten
Heermoes: Heermoes is zeer rijk aan antioxidante flavonoïden, en dan vooral aan silicium, die bijdragen aan de remineralisatie en vernieuwing van het kraakbeen.

Harpagophytum: Harpagophytum of duivelsklauw wordt al eeuwenlang gebruikt door Afrikaanse volkeren om ontstekingen en gewrichtspijn te verlichten.

Bamboe: Bamboe (de stengel) bevatten een buitengewoon hoog gehalte silicium, een bestanddeel van botten en kraakbeen, en verbetert daardoor de stevigheid van bindweefsel en helpt om kraakbeenverlies te voorkomen.

Brandnetel: Bevat van nature silicium. Brandnetel wordt al heel lang gebruikt omwille van de vele heilzame effecten, en is goed voor de botten en tegen gewrichtspijn. Het helpt ook om gifstoffen af te voeren die de gewrichten ‘vervuilen’.

Kurkuma : De goede eigenschappen van kurkuma zijn te danken aan de vele polyfenolen die het bevat, waaronder curcumine, dat bekend staat als ontstekingsremmer.

Zorg elke dag goed voor uw gewrichten

Ik stop met roken: want roken is een potentiële trigger voor ontstekingsreuma via oxidatieve stressmechanismen.

Ik ga de strijd aan met overtollige kilo’s: overgewicht weegt letterlijk op de gewrichten, in het bijzonder op de knieën. Een gewichtsverlies van 500 g staat gelijk aan een verlichting voor de gewrichten van 2 kg bij elke stap die u zet. Zo helpt 5 % van uw gewicht verliezen om kraakbeenverlies te vertragen.

Ik stress zo min mogelijk: veel stress vergroot, zoals bekend, de spierspanning en dus de gevoeligheid voor reuma.

Ik doe aan sport maar ik overdrijf er niet mee: regelmatig sporten houdt de gewrichten soepel.
Maar overdaad schaadt! Intensieve sportbeoefening vormt een te grote belasting voor de gewrichtsbanden en gewrichten, met herhaalde microtrauma's en mechanische belasting die bijdragen tot de slijtage van het kraakbeen.
Dus sport verstandig en wissel uw activiteiten af om niet steeds dezelfde gewrichten te gebruiken. Zorg er ook voor dat u voldoende stretcht. Zacht voor de gewrichten: fietsen en zwemmen. Agressiever, vooral op een harde ondergrond met weinig demping: hardlopen, tennis, squash.

Praat erover met uw arts of therapeut.