Podczas ciąży znacząco rośnie zapotrzebowanie na witaminy, minerały i pierwiastki śladowe, niezbędnych dla zaspokojenia potrzeb zarówno matki, jak i dziecka. Kwas foliowy, cynk i jod są aktywnymi składnikami suplementów diety zalecanych przez Nutergię w okresach przygotowania do ciąży, w trakcie ciąży i po porodzie.

Co ANSES mówi o suplementach diety dla kobiet w ciąży?

Francuska Narodowa Agencja do spraw Żywności, Środowiska oraz Bezpieczeństwa i Higieny Pracy (ANSES) wydała szereg zaleceń żywieniowych dla kobiet w ciąży*. Z jednej strony stwierdza, że zapotrzebowanie energetyczne kobiet w ciąży i karmiących piersią wzrasta o 70, 260 i 500 kcal/dzień odpowiednio w 1, 2 i 3 trymestrze ciąży. Wskazuje również, że wzrasta ryzyko wad wrodzonych u płodu w przypadku niedoborów niektórych składników odżywczych w czasie ciąży. W szczególności podkreśla zwiększone zapotrzebowanie kobiet w ciąży i karmiących piersią na :

• miedź
• jod
• selen
• cynk
• witaminy A, B i C
• cholinę.

Z drugiej strony, ANSES wydała ostrzeżenie w związku z licznymi zgłoszonymi przypadkami niepożądanych reakcji po nadmiernym spożyciu witaminy D i jodu. W związku z tym zaleca kobietom ciężarnym, aby przed przyjęciem jakichkolwiek suplementów diety, określić zapotrzebowanie na składniki odżywcze według wskazań lekarza prowadzącego ciążę. Ryzyko przedawkowania dotyczy nie tylko matki ale również dziecka, ponieważ zarówno podczas ciąży oraz w okresie karmienia piersią substancje przyjmowane przez matkę mogą przenikać przez łożysko oraz do mleka i mieć wpływ na dziecko.

Jakie suplementy diety należy przyjmować przed, w trakcie i po ciąży?

Aby zaspokoić potrzeby żywieniowe zarówno matki, jak i dziecka, dieta w czasie ciąży musi być odpowiednio dostosowana. Dla zapewnienia wszystkich niezbędnych składników odżywczych w ilościach pokrywających zalecane dzienne spożycie, może być niezbędna ich suplementacja przed, w trakcie i po ciąży. Przyjmowanie suplementu diety przed planowanym zajściem w ciążę może być przydatne w celu zoptymalizowania szans na poczęcie. Podczas ciąży i po jej zakończeniu suplementacja pomaga ograniczyć ryzyko niedoborów i zapewnić optymalny rozwój dziecka.

Czy przyjmowanie kwasu foliowego w ciąży jest obowiązkowe?

Kwas foliowy jest bez wątpienia najważniejszą witaminą, którą należy przyjmować zarówno w czasie ciąży, jak i przed nią. W rzeczywistości witamina B9 odgrywa rolę w procesie podziału komórek, przyczynia się do wzrostu tkanek matczynych w czasie ciąży i zwiększa poziom folianów u matki. Ich zbyt niski poziom zwiększa ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej u rozwijającego się płodu. Jeśli chodzi o płodność, kwas foliowy ma znaczenie zarówno dla kobiet, u których pomaga on normalizować cykle menstruacyjne i owulację, jak i dla mężczyzn. Suplementacja kwasu foliowego z cynkiem może zwiększyć ilość plemników nawet o 74%.  

Jak zwalczyć nudności w ciąży?

Nudności powszechnie występują w pierwszych miesiącach ciąży i są jedną z najczęściej odczuwanych dolegliwości kobiet ciężarnych. Mogą prowadzić do wymiotów i powodować zmęczenie a także wpływać na jakość życia. Przyjmowanie odpowiedniego ziołowego suplementu diety na trawienie może pomóc złagodzić dyskomfort i ograniczyć nudności w czasie ciąży. Zarówno Światowa Organizacja Zdrowia, jak i francuski Krajowy Urząd ds. Zdrowia uznały przydatność imbiru w łagodzeniu nudności ciężarnych. Zalecana dawka to 250 mg suszonego kłącza lub około 10 g świeżego imbiru dziennie.

Jakie witaminy są zalecane dla kobiet w ciąży?

Oprócz kwasu foliowego, w okresie ciąży ważne są również inne witaminy, w szczególności witamina D. Witamina D znajduje się w niektórych produktach spożywczych, takich jak tłuste ryby, jest również syntetyzowana w organizmie podczas ekspozycji na słońce. Wspiera ona mechanizm wiązania wapnia w tkance kostnej i dlatego powinna być przyjmowana w odpowiednich zaleconych przez lekarza ilościach przez kobiety w ciąży i karmiące piersią. Należy jednak uważać na ryzyko przedawkowania! Nadmiar może zwiększać poziom wapnia we krwi u przyszłych matek z genetyczną nadwrażliwością na witaminę D i powodować hiperkalcemię u noworodków.

Jak stwierdzono w opinii wydanej przez ANSES, suplementację innych witamin z grupy B i witaminy C należy rozważyć u kobiet w ciąży, w szczególności w celu zmniejszenia zmęczenia i wsparcia prawidłowego funkcjonowania układów odpornościowego, nerwowego i krążenia.

Suplementy wapnia i żelaza podczas ciąży

W połączeniu z witaminą D wapń wiąże się z kośćmi i pomaga zbudować solidny szkielet dla dziecka. Gdy dziecku zabraknie witaminy D, będzie ono czerpać z własnych rezerw, co może prowadzić do kruchości kości. Źródła wapnia to przede wszystkim produkty mleczne (z wyjątkiem tych wytwarzanych z surowego mleka). Jeśli konieczne jest uzupełnienie diety wapniem, poproś o poradę lekarza prowadzącego ciążę, który doradzi odpowiednią suplementację, pozwalającą uniknąć niepożądanego przedawkowania.

Podobnie jak w przypadku wapnia, wzrasta w czasie ciąży, zwłaszcza w drugim i trzecim trymestrze zapotrzebowanie na żelazo. Pełni ono szereg ważnych funkcji dla organizmu zarówno dla matki, jak i dziecka. Obecne w wielu produktach spożywczych, takich jak mięso i zielone warzywa, żelazo jest jednym ze składników odżywczych o najwyższym ryzyku niedoboru u kobiet, zwłaszcza, jeśli równocześnie spożywane są herbata lub kawa zmniejszające wchłanianie żelaza. Lekarz w takim przypadku może zalecić suplementację.

Czy jest sens przyjmowania jodu w czasie ciąży?

Jod jest niezbędny do funkcjonowania tarczycy w czasie ciąży i optymalnego rozwoju mózgu dziecka. Badanie opublikowane w Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism podkreśliło większe ryzyko wystąpienia trudności w nauce u dzieci narażonych na niedobór jodu w czasie ciąży.

Kobiety w ciąży potrzebują od 200 do 250 μg jodu dziennie, podczas gdy osobom dorosłym w wieku 18 lat i starszym wystarczy 150 μg dziennie. Źródłem jodu są głównie owoce morza, takie jak skorupiaki i ryby morskie. Jeśli potrzebna jest jego suplementacja, zaleca się regularne oznaczanie poziomu jodu, aby uniknąć ryzyka nadmiernego spożycia, które może być szkodliwe dla dziecka.

Dlaczego warto zdecydować się na suplement diety omega-3 w czasie ciąży?

Kwasy tłuszczowe omega-3 są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i rozwoju zarodka. Spożywanie kwasu dokozaheksaenowego (DHA) przez kobiety w ciąży przyczynia się również do prawidłowego rozwoju oczu i mózgu płodu, a także dziecka podczas karmienia piersią. W diecie kwasy omega-3 znajdują się w tłustych rybach, takich jak łosoś i śledź, a także w niektórych olejach roślinnych (lnianym, konopnym, rzepakowym itp.).

Czy można stosować w czasie ciąży suplementy diety poprawiające trawienie?

W czasie ciąży, ze względu na zmiany hormonalne, często jest zaburzone trawienie, począwszy od pierwszego trymestru. Wiele ciężarnych kobiet doświadcza refluksu żołądkowego lub spowolnionego trawienia! Aby ograniczyć ryzyko spowolnionego trawienia, zaleca się regularne spożywanie pokarmów bogatych w błonnik, które pomagają przywrócić prawidłową pracę jelit. Wybierz więc pełnoziarniste produkty zbożowe i upewnij się, że jesteś dobrze nawodniona przez cały dzień. W zależności od sytuacji, lekarz może zalecić przyjmowanie suplementów diety na bazie ekstraktów roślinnych lub probiotycznych, które uregulują tranzyt.

Referencje :

ANSES. AVIS relatif à l’actualisation des repères alimentaires du PNNS pour les femmes enceintes ou allaitantes - 23 décembre 2019
ANSES. Compléments alimentaires destinés aux femmes enceintes - Publié le 01 décembre 2017
Regidor, Pedro-Antonio, Schindler, Adolf Eduard, Lesoine, Bernd and Druckman, Rene. "Management of women with PCOS using myo-inositol and folic acid. New clinical data and review of the literature" Hormone Molecular Biology and Clinical Investigation, vol. 34, no. 2, 2018, pp. 20170067. https://doi.org/10.1515/hmbci-2017-0067
Najafipour R, Moghbelinejad S, Aleyasin A, Jalilvand A. “Effect of B9 and B12 vitamin intake on semen parameters and fertility of men with MTHFR polymorphisms”. Andrology. 2017 Jul;5(4):704-710. doi: 10.1111/andr.12351. Epub 2017 Apr 25. PMID: 28440964.