Plantaardige oliën kunnen in de keuken, in cosmetica, als ingrediënt van voedingssupplementen of als basis binnen de aromatherapie voor bereidingen van etherische oliën worden gebruikt vanwege hun voedende, hydraterende en beschermende eigenschappen. Ze worden op verschillende manieren (door persing of raffinage) uit oliehoudende planten uit alle uithoeken van de wereld geëxtraheerd. Sommige van deze manieren bestaan al duizenden jaren.
Geen en allemaal, afhankelijk van de smaak, nutritionele of cosmetische behoefte! De kwaliteit van een olie is direct afhankelijk
Hoe komt het dat de nutriënten in oliën zo voedzaam zijn? Dankzij het biologische overlevings- en voortplantingsproces. Planten slaan immers voedingsreserves in hun knollen, bollen, vruchten of zaden op om te groeien, om de winter door te komen of om zich voort te planten.
Zaden bevatten van nature nutriënten (koolhydraten, eiwitten, vetten) die noodzakelijk zijn voor de kieming, bescherming en ontwikkeling van nieuwe planten. Hun samenstelling verschilt naargelang het klimaat, terrein of de omstandigheden voor reproductie. Sommige zaden bevatten hoofdzakelijk eiwitten (eiwitrijke zaden), andere koolhydraten (zetmeelhoudende zaden) en nog andere vetten (oliehoudende zaden). Oliehoudende vruchten en zaden vormen de belangrijkste grondstof voor oliën die door de mens worden gebruikt en zo van deze biologische schatten geniet.
Elke plantaardige olie bestaat uit vetten, waaronder verschillende soorten verzadigde vetzuren, namelijk mono-onverzadigde (omega 9) en polyonverzadigde zoals omega 6 (linolzuur) en omega 3 (alfalinoleenzuur).
Polyonverzadigde vetzuren behoren, in de vorm van fosfolipiden, tot de bestanddelen van celmembranen die voor fluïditeit zorgen. Membranen moeten immers soepel zijn zodat cellen onderling kunnen communiceren. Daarnaast geven ze als triglyceriden energie aan de cellen, nadat ze in adenosinetrifosfaat (ATP) zijn omgezet (beschikbare energie).
Ze houden de huid soepel, stevig en gehydrateerd.
Niet alle planten leveren een olie op die voor dagelijkse consumptie geschikt is of zelfs eetbaar is. Sommige oliën zijn enkel bruikbaar voor de verzorging van haren en huid (olie van rucola, mosterdplant...). Andere oliën mogen maar in zeer kleine hoeveelheden voor specifieke doeleinden worden gebruikt omdat ze irriterend kunnen zijn voor het spijsverteringsstelsel (ricinusolie, olie van Calophyllum...).
In de keuken wordt best de voorkeur gegeven aan plantaardige oliën uit eerste koude persing en liefst uit de biologische landbouw. Deze oliën zijn goed voor de vertering en de aanvoer van nutriënten en vetzuren.
Deze vetstoffen worden bij voorkeur rauw en uit een eerste koude persing gebruikt omdat zo alle voedingseigenschappen bewaard blijven. Sommige oliën worden traditioneel gebruikt om te bakken omdat hun rookpunt hoger ligt, zoals meer bepaald olijfolie, zonnebloemolie of kokosolie. Natuurlijk wordt ook best de voorkeur gegeven aan een olie uit de biologische landbouw.
Plantaardige oliën worden vanwege hun eigenschappen al sinds mensenheugenis in cosmetica voor lokaal gebruik gedaan (zalven, maceraten, concentraten) in combinatie met etherische oliën of in voedingssupplementen voor een meer diepgaande werking.
De lijst met oliën die in cosmetica worden gebruikt is eindeloos! Oliën van wortel, jojoba, nigelle of argan, sheaboter, abrikozenpitten, macadamianoten, avocado... bestaan naast voedingsoliën zoals olijfolie, tarwekiemolie, hazelnootolie of walnootolie, of de zeer klassieke zoete amandelolie die vooral voor kinderen bestemd is. Elke olie heeft haar eigen kwaliteiten en past bij een bepaald huidtype of is geschikt voor een specifiek probleem, zoals het streven naar een gehydrateerde huid, glanzende haren of stevige nagels. De voedende en beschermende eigenschappen van oliën zijn niet te ontkennen.
Enkele druppels olie in uw handpalm opwarmen en op uw gezicht aanbrengen is al voldoende als dagelijkse verzorging voor het gezicht, doffe haren en geïrriteerde hoofdhuid.
Zwangere vrouwen en kinderen kunnen zonder risico vierge plantaardige oliën uit de eerste koude persing zonder oplosmiddelen gebruiken. Wanneer u andere oliën op de huid gebruikt, raadpleegt u best eerst een gezondheidsprofessional.
Geen enkel verschil behalve de eigenschappen, want sheaboter is wel degelijk een gestolde plantaardige olie. Ze bereikt een vloeibare staat bij 34 °C, zoals kokosolie. Ze is afkomstig van de vruchten van de gelijknamige tropische Afrikaanse boom. De grondstof wordt uit amandelen gehaald. Ze is rijk aan mono-onverzadigde vetzuren (omega 9). Hoewel gebruik op de huid de voorkeur wegdraagt, kan sheaboter ook in de keuken worden gebruikt.
Veldbloemen zijn een heuse bondgenoot voor de huid. Deze ingenieuze bloemen hebben zich aan hun omgeving aangepast en halen er alle voordelen uit. Drie bloemen onderscheiden zich van de rest vanwege hun cosmetische voordelen. De plantaardige oliën van muskusroos, bernagie en teunisbloem hebben een verborgen schat aan voordelen in hun zaden! Zij kunnen zich beroemen op een meer dan respectabel gehalte van POVZ, maar ook van mineralen, oligo-elementen en vitaminen.
Bernagie- en teunisbloemolie bevatten gammalinoleenzuren (GLA) uit de familie van de omega 6, die invloed hebben op het metabolisme van polyonverzadigde vetzuren. Ze hebben voedende eigenschappen en vervullen een belangrijke rol in de hydratatie en soepelheid van de huid. Anderzijds staat omega 6, dat door het lichaam in prostaglandines wordt omgezet, ook bekend om zijn voordelen voor PMS.
De plant waarvan deze olie afkomstig is, wordt ook wel “nachtbloem” of “nachtschone” genoemd. De bloemen in levendige kleuren (geel, roze, oranje of rood) verspreiden een bedwelmend parfum wanneer ze bij het ochtendgloren ontluiken. De teunisbloem staat bekend om haar gunstige effect op de rijpe of droge huid omdat ze rijk is aan omega 6, maar daarnaast is ze ook een bondgenoot van vrouwen met een onregelmatige cyclus.
Deze plant houdt van humusrijke, maar vochtige grond. Ze bezaait de velden met blauwe, stervormige bloemen die rijkelijk worden bezocht door bijen om er honing van te maken. De vruchten bevatten een olie die rijk is aan gammalinoleenzuur (GLA). Bernagieolie uit de eerste koude persing helpt om de huid mooi, soepel en elastisch te houden, in het bijzonder de droge huid, dankzij de hoge concentratie omega 6-vetzuren. Bovendien zijn alle pyrrolizidinealkaloïden uit de olie gehaald, zodat er geen contra-indicaties bekend zijn.
Het zaad van deze plant is bijzonder interessant voor makers van cosmetica die er vooral de essentiële vetzuren en carotenoïden uit gebruiken. Muskusroos wordt vaak in antirimpelproducten en dagcrèmes teruggevonden omdat ze wordt verkozen voor haar hydraterende eigenschappen.
Waarom zou u voedingssupplementen nemen om uw huid te hydrateren? Onze moderne voeding bevat doorgaans onvoldoende polyonverzadigde vetzuren en te veel transoverzadigde vetzuren die nefast zijn voor onze gezondheid. Bovendien zitten deze vetzuren hoofdzakelijk in bewerkt voedsel en kant-en-klaargerechten. De aanvoer van oliën rijk aan omega 6 draagt bij tot het herstel van een evenwichtige voeding en komt van nature ten goede aan het uitzicht van de huid omdat deze oliën de huid van binnenuit voeden. Dit effect wordt bereikt door een dagelijks verbruik van 6 g polyonverzadigde vetzuren.
De doeltreffendheid van een plantaardige olie hangt niet alleen af van de intrinsieke eigenschappen van de plant, maar ook van de behandeling die de plant ondergaat om de olie te extraheren. Het verhitten, raffineren en concentreren van oliën (chemische processen) denatureert de essentiële vetzuren en maakt ze onbruikbaar en zelfs schadelijk voor menselijke consumptie. Daarom kiest Nutergia vierge plantaardige oliën van de eerste koude persing die door eenvoudige mechanische druk uit de zaden worden gehaald. De oliën ondergaan geen enkele vorm van zuivering, zodat het gehalte polyonverzadigde vetzuren hoog is. Daarom dragen OLIGOMAX multimineral en ERGYONAGRE het label Kousmine. Bovendien ondergaan alle oliën een strenge analyse om op verontreinigende stoffen te worden gecontroleerd.